Egipt -stare państwo

● Piramida Dżesera w Sakkara (ok. 2650 p.n.e. wym. podstawa 125x109 m; wys. 62,3 m)

Plan piramidy Dżesera

Piramida schodkowa Dżesera

Piramida schodkowa Dżesera

Piramida schodkowa w Sakkara. Budowla ta (dzieło legendarnego Imhotepa), stanowi ogromny krok w rozwoju architektury egipskiej, będąc transpozycją konstrukcji drewniano-ceglanych na monumentalne formy kamienne. Pośrodku temenosu* –piramida schodkowa, wokół niej kaplice i dziedzińce o różnym przeznaczeniu.
* nietykalny obszar poświęcony bóstwu albo przeznaczony do celów kultu

● Posąg Dżesera (Dżosera)

Posąg Dżesera

Posąg Dżesera (fragment)

Posąg Dżesera jest jednym z pierwszych wizerunków władców w sztuce monumentalnej. Stał on pierwotnie w zamurowanej komorze zwanej serdab. Skupiona i dostojna twarz o wystających kościach policzkowych nosi cechy rzeźby portretowej. Na ramiona króla opada rozłożysta peruka, która okrywa chusta zwana nemesem –jeno z najczęściej spotykanych okryć głowy władców egipskich. Oznaką majestatu faraona jest także sztuczna broda.

● Skryba z Sakkara (ok. 2400 rok p.n.e. wys. 53,7 cm)

Siedzący Skryba
ok.2400 p.n.e
Paryż, Luwr

Rzeźba odnaleziona została w okolicach Sakkary niedaleko tamtejszej Alei Sfinksów. Statua pisarza siedzącego ze skrzyżowanymi nogami i trzymającego na kolanach rozłożony zwój papirusu. Wykonana z wapienia rzeźba zachowuje żywą polichromię, a indywidualny wyraz twarzy podkreślają inkrustowane oczy. Rogówki wykonano z białego kwarcu, tęczówki z kryształu górskiego, a zielenice z hebanu.  Dzieło to jest różnie datowane: uważa się, że pochodzi ono z okresu panowania IV dynastii (2600-2350p.n.e.) lub V dynastii.
Wcześniejsze datowanie tłumaczy się powiązaniem dzieła z figurą Pehernerfera, która charakteryzuje się niektórymi podobnymi do skryby cechami stylistycznymi: małymi ustami, szeroką klatką piersiową i układem torsu. W okresie IV dynastii wykonano też m.in. figury synów Dżedefre o zbliżonych, siedzących pozach. Późniejsze datowanie ma związek z ikonografią postaci piszących na pergaminie – po V dynastii zmienił się typ ikonograficzny skryby ukazujący postać czytającą napisane przez siebie dzieło. -szczegóły



● Triada Króla Mykerinosa z ok. 2530 roku p.n.e. (wys. 96 cm)

Triada Mykerinosa
Muzeum Egipskie, Kair

Rzeźba z zielonego łupku przedstawiająca władcę Mykerinosa (Menkaure) w koronie Górnego Egiptu, zwanej „białą koroną”, stojącego między boginią Hathor i żeńską personifikacją jednego z nomów –prowincji górnoegipskich. Hathor ma na głowie tarczę słoneczną umieszczoną między rogami krowy, druga zaś bogini -symbol prowincji, którą reprezentuje.
Rzeźba ta należy do zespołu posągów o podobnej kompozycji (prawdopodobnie osiem, wyżej widzimy trzy z nich) znalezionych w świątyni grobowej Mykerinosa z IV dynastii.

● Posąg Mykerinosa i jego małżonki z ok. 2470 roku p.n.e. wys. 142 cm

Mykerinos i Chamerernebti 

Posąg wykonany z łupku, odznacza się miękkim modelunkiem struktury ciała. Intymność małżeńską podkreśla zarówno czuły gest królowej, jak i wyobrażenie obydwu postaci w jednakowej skali w podobnej postawie. Wraz z kilku triadami rzeźba ta zdobiła dolną świątynię grobową należącą do piramidy Mykerinosa w Gizie. 

● Piramidy Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa w Giza (lata ok. 2550–2470 p.n.e.)

Piramidy Cheopsa, Chefrena, Mykerinosa
Giza, Egipt

Trzy słynne piramidy królów czwartej dynastii w Giza. Największa z nich piramida Cheopsa, miała początkowo wysokość ponad 146m, to jest 280 łokci egipskich; Chefrena 137m; Mykerinosa 62m. Boki jej podstawy mają długość 230m, kąt nachylenia –51º 50’. Pierwotna okładzina piramidy, wykonana ze szczególnie delikatnego wapienia, została w czasach nowożytnych rozebrana. Na południe od piramidy Mykerinosa wznoszą się trzy mniejsze groby o podobnym kształcie: dwa z nich to piramidy królowych, trzeci ma charakter kultowy i mógł być miejscem tymczasowego pochówku króla.

● Sfinks (ok. 2600 rok p.n.e.)

Sfinks

Sfinks

Sfinks
Giza

Obok zespołu grobowego piramidy Chefrena leży wykuty w skale sfinks o głowie króla –najstarsza rzeźba egipska ogromnych rozmiarów: wysokość 20m, długość 57m. Stoi on obok dolnej świątyni grobowej wzniesionej z bloków kamiennych o wadze od 40 do 135 ton.

● Gęsi z Meidum (ok. 2600 roku p.n.e.)

Muzeum Egipskie
Kair

Fragment sławnego fryzu Gęsi z Meidum datowany na początek IV dynastii jest jednym z pierwszych malowideł ściennych Starego Państwa odnalezionych w mastabie Nefermaat. Obok bieli i czerni dzieło wprowadza gamę kolorów o wyszukanych odcieniach. Artysta użył w nim barwników w stanie naturalnym: tlenku żelaza dla czerni i odcieni brunatnych oraz malachitu i azurytu dla tonów zielonkawych i niebieskich. Wyjątkowa precyzja przedstawienia pozwala szczegółowo badać chenalopex, czyli gęś nilową jak gdyby była to ilustracja w podręczniku zoologii.