Egipt -okres predynastyczny

● Paleta Narmera (ok. 3100 rok p.n.e. wys. 63,5 cm).

Paleta Narmera
Muzeum Egipskie, Kair

Paleta Narmera

Upamiętniająca zjednoczenie Górnego i Dolnego Egiptu przez pierwszego dynastycznego władcę. Na awersie przedstawiono Narmera w koronie Górnego Egiptu jako zwycięzcę zabijającego wroga maczugą. Zoomorficznym symbolem władzy jest sokół, święty ptak boga Horusa, triumfujący nad ludem Dolnego Egiptu. W pochodzie ze sztandarami ukazanymi na rewersie palety król nosi koronę Dolnego Egiptu. Plastyczną wizją zjednoczenia kraju jest tu para zwierząt w symetrycznym układzie ze splecionymi szyjami. Znaleziona w Hierakonpolis paleta należy do najstarszych zabytków pisma egipskiego. Wieńczy ją imię króla wpisane w kwadratową figurę stylizowaną na fasadę pałacu. Imię króla: poziome wyobrażenie suma nar i pionowy rysunek dłuta mer. Po obydwu stronach imienia pojawiają się emblematy przypominające Hator, boginię-matkę o ciele krowy i ludzkiej twarzy. Godna uwagi jest stylizacja rogów bogini; ich kształt i układ przypominają do złudzenia wzniesione ręce kobiet przedstawionych na predynastycznych naczyniach, a także w postaci stylizowanych figurek. Symboliczna jest wymowa scen przedstawionych w środkowej części palety; po jednej stronie widzimy Narmera w hieratycznej postawie, chwytającego za czub pojmanego wroga i uderzającego weń maczugą trzymaną w podniesionej ręce. Do korony przywiązana jest rzemykiem sztuczna broda władcy. Jego biodra osłania krótki fartuszek, a do pas przymocowany jest ogon zwierzęcy, opadający luźno na łydki. Siłę króla podkreśla starannie wymodelowana muskulatura jego rąk i nóg. Sokół –wcielenie faraona; swym ludzkim ramieniem Horus-sokół, trzyma na uwięzi wroga, wyobrażonego skrótowo jako głowa tworząca całość ze skrawkiem ziemi, którego wyrastają zarośla papirusu. Za królem figura pomywacza stóp niosącego sandały faraona. Pod nogami Narmera dwóch padających lub uciekających Azjatów, za nimi zaś symboliczny kwadrat murów miejskich z ich wykuszami. Na odwrocie palety centralną scenę, stanowią dwie lwice o wydłużonych i splecionych szyjach –symbol zjednoczenia Górnego i Dolnego Egiptu. Powyżej Narmer w czerwonej koronie Dolnego Egiptu w triumfalnym pochodzie ze sztandarami przed ciałami pokonanych wrogów o odciętych głowach.

● Paleta łowcy (ok. 3100 rok p.n.e. dł. 66,5 cm).

Paleta łowcy

Rytualna paleta dekorowana scenami polowań i postacią dwugłowego byka jako symbolu władcy. Schyłek okresu predynastycznego.






● Paleta byka

Paleta byka

Paleta byka

Predynastyczna paleta zwieńczona zoomorficznym symbolem faraona tratującego wroga. Zarys murów miejskich ze znakami hieroglificznymi wewnątrz to reminiscencja zwycięstw nad obcymi ludami.












● Paleta szakali

Paleta szakali

Reprezentuje grupę podobnych zabytków znalezionych w Hierakonpolis, charakteryzujących się symetryczną kompozycją zwierząt, których sylwetki stanowią ramę dla figur centralnych. Wśród tych ostatnich występują często fantastyczne zwierzęta, np. pantery o wężowej głowie. Pośrodku palety widoczny jest krążek, miejsce rozcierania barwników.